Blind tasting, czyli degustacja wina „w ciemno”, to jedna z najciekawszych metod poznawania trunków, pozwalająca ocenić wino bez sugerowania się etykietą czy ceną. Skupiając się wyłącznie na kolorze, aromacie i smaku, możemy odkryć niuanse, które często umykają podczas tradycyjnej degustacji. To doskonały sposób na rozwijanie węchu i smaku, a także świetna zabawa, którą można praktykować zarówno samodzielnie, jak i w towarzystwie. Jak poprawnie przeprowadzić blind tasting i jakie techniki pomogą w rozpoznawaniu aromatów w winie?
Czym jest blind tasting?
Blind tasting, czyli degustacja wina „w ciemno”, to metoda pozwalająca ocenić trunek bez wcześniejszej znajomości jego etykiety, regionu czy producenta. Celem tej techniki jest skupienie się wyłącznie na aromatach, smaku, strukturze i ogólnym profilu wina, eliminując uprzedzenia wynikające z marki czy ceny. To doskonałe ćwiczenie dla każdego miłośnika wina – zarówno dla początkujących, jak i dla doświadczonych degustatorów. Podczas blind tasting kluczowe znaczenie mają zmysł węchu i smaku, ale też wzroku, ponieważ to one pozwalają odkryć ukryte niuanse i określić cechy danego wina. Analizując kolor, aromat i strukturę trunku, można z dużą dokładnością określić jego szczep, region pochodzenia, a nawet techniki produkcji.
Jak przeprowadzić degustację w ciemno?
Aby blind tasting był jak najbardziej efektywny, warto przestrzegać kilku zasad:
- Przygotowanie wina – butelki powinny być owinięte w neutralny materiał lub włożone do specjalnych osłon, aby uniemożliwić rozpoznanie etykiety. Warto rozważyć przelanie wina do dekantera, ponieważ nie zawsze da się ukryć kształt butelki i rodzaj zamknięcia (wysoka i szczupła butelka zamknięta nakrętką może kierować nas do pewnych stylów wina jeszcze przed rozpoczęciem degustacji),
- Wybór odpowiedniego szkła – kieliszki powinny być jednolite, najlepiej wykonane z przezroczystego szkła, aby móc ocenić barwę wina.
- Degustacja w spokojnym otoczeniu – najlepiej w miejscu wolnym od intensywnych zapachów, które mogłyby zakłócić odbiór aromatów.
- Obiektywne podejście – warto prowadzić notatki, zapisując pierwsze wrażenia dotyczące koloru, zapachu i smaku, zanim zostanie ujawniona tożsamość wina.
Dzięki temu podejściu możemy lepiej zrozumieć charakter różnych win i odkryć nowe ulubione smaki bez wpływu etykiety czy ceny.
Jak rozpoznać aromaty w winie?
Podczas degustacji kluczowe jest rozpoznanie aromatów i ich klasyfikacja. Wina mają aromaty pierwotne, wtórne i trzeciorzędowe, które kształtują ich unikalny bukiet.
Aromaty pierwotne – pochodzące z winogron
To nuty owocowe, kwiatowe i roślinne, które są najbardziej charakterystyczne dla szczepu winorośli. Przykładem jest Clement & Florian Berthier Pouilly-Fumé Blanc – białe, wytrawne wino z Francji, w którym dominują dojrzałe cytrusy, charakterystyczne nuty dymu i kredy, co jest typowe dla win z doliny Loary. Innym przykładem wina o wyrazistych aromatach owocowych jest BIO Diorama Garnatxa Negra – czerwone, wytrawne wino z Hiszpanii, charakteryzujące się intensywnymi aromatami czerwonych owoców i soczystych śliwek.
Aromaty wtórne – wynik fermentacji
To aromaty, które pojawiają się w winie podczas fermentacji alkoholowej i malolaktycznej. Mogą to być nuty drożdżowe, mleczne czy tostowe. Idealnym przykładem wina o bogatych aromatach fermentacyjnych jest Cava Maset Brut Reserva – hiszpańskie, białe, wytrawne, musujące wino o aromatach gruszek, jabłek, kwiatów pomarańczy, skórki grejpfrutowej, herbatników, grzanek i migdałów. Te nuty są efektem metody tradycyjnej, w której wino dojrzewa na osadzie drożdżowym.
Aromaty trzeciorzędowe – dojrzewanie i starzenie
To aromaty rozwijające się w winie podczas dojrzewania w butelce lub beczce. Możemy tu wyróżnić nuty skóry, tytoniu, czekolady, karmelu, suszonych owoców czy ziemistości. Wina o dobrze rozwiniętych aromatach dojrzewania to m.in. czerwone wina z długim potencjałem starzenia, takie jak BIO Diorama Garnatxa Negra, które może rozwijać w butelce dodatkowe nuty korzenne i ziemiste.
Jak odróżnić rodzaje win podczas blind tasting?
Podczas blind tasting można skupić się na kilku kluczowych elementach, które pomagają rozpoznać rodzaj wina:
- Kolor – czerwona barwa z fioletowymi refleksami może sugerować młode wino, natomiast ceglasty odcień wskazuje na dłuższe dojrzewanie. Ważne jest też nasycenie oraz klarowność barwy. Patrząc na wino ocenimy też jego lepkość, tj jak bardzo osadza się na ściance kieliszka.
- Zapach – aromaty świeżych owoców dominują w winach młodych, podczas gdy nuty tytoniu, skóry i dymu świadczą o dłuższym dojrzewaniu.
- Smak i struktura – lekkie i kwasowe wina zazwyczaj pochodzą z chłodniejszych regionów, natomiast pełne, o wysokiej zawartości alkoholu, często są winami z cieplejszych stref klimatycznych. Na głębszym poziomie możemy też analizować rocznik (ciepły vs chłodny) i oraz kombinację obu (chłodny rocznik z ciepłego klimatu, gorący rocznik z chłodnego itd).
Dzięki umiejętności rozróżniania tych cech możemy skutecznie odgadywać styl i pochodzenie wina.
Jak wygląda przykładowy blind tasting?
Degustacja w ciemnozaczyna się czasem nawet zanim zetkniemy się z kieliszkiem, ale na potrzeby tego artykułu będziemy trzymać się już samej części praktycznej. Po wzięciu kieliszka do ręki, ocenimy jego barwę oraz nasycenie. Jasne i błyszczące wina ocenimy jako młodsze, nasycone, ewoluowane lub z osadem jako starsze. Czasem kolor wina może kierować nas ku wykorzystaniu w winemakingu beczki, korzystaniu z owoców dotkniętych szlachetną pleśnią oraz wskazywać na słodki profil. Na tym etapie ocenimy też jego musowanie lub brak, zastanowimy się też nad obecnością osadu (to również pokieruje nas w stronę bardzo wstępnych wniosków na temat wieku, użytej odmiany winorośli lub wykorzystanej techniki). Na koniec oglądamy tak zwane łzy wina, czyli ślady po kroplach, jakie wino zostawia na wewnętrznej ściance kieliszka. Gęste i nasycone kolorem łzy wskazywać mogą na wysoki alkohol i ciepły rocznik powstawania wina, lekkie i przeźroczyste zupełnie odwrotnie.
Następnie wąchamy wino. Jeśli nie ma ono wad, przechodzimy dalej. Wąchamy i szukamy aromatów, próbujemy rozpoznać ich jak najwięcej. Aromaty te mogą pochodzić z opisanych przez nas powyżej grup. I więcej nut, tym bogatsze wino. Charakter i typ aromatów, jakie odnajdziemy, będzie nam wskazywał wiek wina i typ użytej odmiany oraz na miejsce, w którym rosły winogrona. Na tym etapie znajdziemy też informacje o winemakingu (na przykład dojrzewanie w beczce), które będziemy mogli później potwierdzić próbując wina. Wąchając wino, będziemy mogli już powoli wypowiedzieć się na temat jego jakości.
Następny krok to spróbowanie wina. W tym momencie sprawdzimy, że smak wina odpowiada jego zapachowi. Nawet jeśli aromaty nie powtarzają się w pełni, to powinniśmy znaleźć potwierdzenie pierwszych wniosków na temat pochodzenia wina (także w odniesieniu do rocznika) oraz o użytej odmianie. Następny krok to zbadanie struktury wina i określenie poziomu tanin, kwasowości, alkoholu i jego budowy. Nie zapominajmy o finiszu, ponieważ to bardzo ważny wskaźnik jakości wina. Nie spieszmy się; na tym etapie warto jeszcze raz przyjrzeć się winu, powąchać je i spróbować, analizując poszczególne jego cechy i wyciągając wnioski.
Jeśli macie w ręku kieliszek z winem o kolorze czerwonym, zmieniającym się w ceglasty, o dość lekkim nasyceniu, z osadem, które pachnie jak suszone czerwone owoce, róże, dym, ziemia, ściółka leśna, na podniebieniu ma sporo soczystego ciała i bardzo wyraźną taninę, a jego smak wyczuwalny jest długo, możecie śmiało obstawiać nebbiolo. Natomiast głęboko złote wino (kolor wskazuje na wiek i beczkę), o aromacie suszonych jabłek i gruszek (nuty wskazujące na szczep), z aromatem palonego masła, prażonych orzechów, suszonego rumianku (ponownie dojrzewanie, ale też użycie beczki) i delikatnej mineralności w tle (region i pewne unikatowe cechy stylu, miejsca), ma szanse być dojrzałym Burgundem. Nie jest to takie trudne!
Czy warto ćwiczyć blind tasting?
Degustacja w ciemno to świetne narzędzie edukacyjne, które rozwija sensoryczne zdolności i pozwala lepiej zrozumieć wino. Pozwala również odkryć własne preferencje, unikając wpływu marki czy ceny na ocenę trunku. To doskonała zabawa zarówno dla amatorów, jak i profesjonalistów, która z czasem może przerodzić się w prawdziwą pasję. Bez względu na to, czy degustujesz bogate aromaty musujące, czy analizujesz cytrusowe i mineralne nuty, blind tasting to podróż przez świat win, która zawsze przynosi nowe odkrycia!
