Efekt torowania: muzyka, która budzi wspomnienia
Na pewno każdy z nas doświadczył nie raz, jak muzyka potrafi silnie oddziaływać na nasz umysł. Na dźwięk ulubionych piosenek natychmiast pojawiają się w naszej głowie wspomnienia. Muzyka potrafi sprawić, że czujemy strach i oczami wyobraźni widzimy poruszające się cienie za oknem. Czujemy zapach i smak ulubionych potraw! Jak to wszystko jest możliwe?
Ten efekt nazywany jest w psychologii torowaniem. Torowanie to aktywizowanie w naszym mózgu konkretnej porcji wiedzy, dzięki czemu łatwiej przychodzą nam do głowy słowa i pojęcia związane właśnie z tą szczególną wiedzą. Słuchając na przykład The Beatles nasze myśli automatycznie będą wędrować nie tylko wokół zespołu, ale również wokół hipisowskich lat 60, dzieci kwiatów, dzwonów i okrągłych okularów.
Muzyka a decyzje zakupowe – czy muzyka w supermarketach może wpływać na nasze preferencje zakupowe?
Tak! Muzyka może wpływać na nasze decyzje zakupowe! Co więcej, może wpływać na to, jakie wino wybierzesz do dzisiejszej kolacji! Przekonali się o tym badacze, którzy wykorzystali efekt torowania w badaniach nad podejmowaniem decyzji dotyczących wyboru konkretnego rodzaju wina.
North, Hargreaves i McKendrick przeprowadzili eksperyment w supermarkecie w dziale z winami, w którym to puszczali dwa rodzaje muzyki: francuską i niemiecką. Wyniki były zaskakujące! Gdy w tle leciała muzyka francuska klienci aż 5 razy częściej decydowali się na zakup win francuskich, w porównaniu do win niemieckich. Gdy z kolei badacze puszczali niemiecki podkład muzyczny – klienci 2 razy częściej kupowali wina niemieckie, a wina francuskie omijali szerokim łukiem.
Badania dotyczące muzyki i jej wpływu na nasze preferencje zakupowe odtwarzane były wielokrotnie, a ich wyniki wskazują, że odpowiednio dobrana muzyka może wpłynąć nie tylko na wybór wina, a nawet na… ilość wydanych pieniędzy w sklepie winiarskim! Może teraz zagadka, dlaczego wciąż wracasz do domu z winem hiszpańskim została odkryta? Być może maczał w tym palce Alvaro Soler i jego hiszpańskie rytmy wciąż lecące w słuchawkach?
Czy muzyka może wpłynąć na odczuwanie smaku wina?
Jeśli muzyka może wpłynąć na to, jakie wino kupujemy, to czy może zadziałać również na nasze zmysły, a konkretnie – na zmysł smaku podczas degustacji?
Brytyjski badacz Adrian North postanowił sprawdzić czy i jak efekt torowania wpływa na ocenę smaku wina. Do badania zaprosił 250 dorosłych ochotników. Uczestnicy badania otrzymali kieliszek czerwonego wina (cabernet sauvignon) lub białego wina (chardonnay), a następnie zostali podzieleni na 5 osobowe grupy. Każda z grup została umieszczona w osobnym pokoju – w każdym rozbrzmiewała inna muzyka. W jednym pokoju (tzw. kontrolnym) muzyka nie była puszczana.
Badacz wcześniej wybrał 4 odpowiednie utwory, które skategoryzował jako muzykę:
- mocną i ciężką
- wytworną i elegancką
- dynamiczną i pełną energii
- łagodną i subtelną.
Zadaniem uczestników badania było delektowanie się otrzymanym winem, a następnie ocena go, w zależności od pokoju, w skali od 0 do 10 jako:
- mocne i ciężkie
- wytworne i eleganckie
- dynamiczne i pełne energii
- łagodne i subtelne.
Jesteście ciekawi wyników badania?
Okazało się, że muzyka w znaczącym stopniu wpłynęła na ocenę smaku wina zarówno białego jak i czerwonego! Oceny uczestników były średnio o 37,25% wyższe w sytuacji degustacji wina białego w pokoju z muzyką w porównaniu do oceny tego samego wina w pokoju bez muzyki. W przypadku wina czerwonego wynik ten oscylował wokół 32%.
Czyli np. wino białe, degustowane w pokoju z muzyką wytworną i elegancką, uznawane było przez uczestników badania za bardziej wytworne i eleganckie niż to samo wino kosztowane w pokoju bez muzyki. Co ciekawe, muzyka wpłynęła na ocenę badanych, ale nie wpłynęła na ich preferencje. Muzyka może więc sprawić, że wino czerwone będzie bardziej orzeźwiające przy akompaniamencie skocznej i lekkiej piosenki, ale sama muzyka nie sprawi, że wino nagle będzie nam o wiele bardziej smakować.
Jak wykorzystać efekt torowania w naszym życiu codziennym?
Jesteśmy przekonani, że każdy z nas już niejeden raz wykorzystał efekt torowania w domowym zaciszu. Wystarczy, że podczas degustacji ulubionej lampki wina włączymy w tle naszą ulubioną muzykę, która podkreśli charakter naszego wina! W efekcie, dzięki muzyce, zostaniemy wprowadzeni w dobry nastrój, a nasze ulubione wino będzie smakować nam jeszcze bardziej.
