Bukiet wina – co warto wiedzieć?

Bukiet wina to coś więcej niż tylko zapach unoszący się z kieliszka. To cała gama aromatów, które wpływają na odbiór trunku i tworzą jego niepowtarzalny charakter. Od cytrusowej świeżości po nuty dębowe i przyprawowe – każdy bukiet wina kryje w sobie historię szczepu, regionu i sposobu produkcji. Jakie czynniki wpływają na bukiet wina? Jak rozpoznać i opisać poszczególne aromaty? Odpowiadamy!

Czym jest bukiet wina?

Bukiet wina to ogół właściwości aromatycznych, które rozwijają się na różnych etapach produkcji, dojrzewania i starzenia trunku oraz już po otwarciu butelki, czy to w kieliszku, czy w dekanterze. Wiele osób zaskakuje fakt, że w winie można wyczuć owoce, przyprawy, zioła czy nuty dębowe, mimo że nie dodaje się ich do trunku. To efekt naturalnych przemian chemicznych, które zachodzą podczas fermentacji i dojrzewania wina. Na przykład False Bay Crystalline Chardonnay, białe, wytrawne wino z RPA, zachwyca nutami cytrusów, dojrzałych jabłek, gruszek i owoców tropikalnych. Jego bukiet oddaje charakter gorącego klimatu Afryki, który sprzyja intensywnemu dojrzewaniu winogron i podkreśla egzotyczne akcenty. W przypadku tego wina warto zastanowić się też nad łatwością niektórych szczepów winogron do oddawania sobą warunków klimatu, w których rosły. Chardonnay to bodaj jeden z najbardziej plastycznych szczepów, który łatwo daje się prowadzić winiarzowi, bardzo dobrze znosi też dojrzewanie w różnych, czasem skrajnych klimatach. Spotkamy zarówno mineralne, chłodne i świeże wersje chardonnay, jak na przykład te z Chablis, oraz bardzo dojrzałe, gładkie, aromatyczne, czasem beczkowe, jak na przykład te pochodzące z Kalifornii. 

Jak powstają aromaty w winie?

Aromaty wina można podzielić na trzy główne grupy:

• Pierwotne – pochodzące bezpośrednio z winogron, powstają w wyniku fermentacji. To właśnie one decydują o podstawowym profilu wina. Do tej grupy należą owoce (jabłka, gruszki, cytrusy, jagody), kwiaty (róża, fiołek), a także nuty roślinne i mineralne.
• Wtórne – powstające podczas dojrzewania i wskutek zastosowania różnych technik winiarskich. Go grupy zaliczymy na przykład wszystkie aromaty beczkowe (pochodzące z fermentacji i/lub dojrzewania w dębie), nuty z fermentacji malolaktycznej, aromaty wynikające z maceracji, dojrzewania w glinianych amforach etc. Do nich należą aromaty drożdżowe, piekarnicze (bułka, ciasto), masłowe, waniliowe i mleczne.
• Trzeciorzędne – rozwijające się w procesie starzenia wina w beczce lub butelce. Mogą to być nuty przyprawowe (goździki, cynamon), dębowe (wanilia, kokos), ziemiste (tytoń, mokra gleba) oraz nuty suszonych owoców i orzechów.

Alois Lageder Riff Pinot Grigio IGT, białe, wytrawne wino z Włoch, wyróżnia się intensywnymi aromatami owoców i kwiatów, co czyni je doskonałym przykładem trunku o bogatym bukiecie pierwotnym, pochodzącym bezpośrednio z odmiany winogron, na której wino zostało oparte.

Bukiet wina a dojrzewanie w beczce

Wiele win, szczególnie czerwonych i musujących, dojrzewa w dębowych beczkach, co wpływa na ich bukiet. Dla uściślenia dodajmy, że w kontekście win musujących mówimy tu o tak zwanym winie bazowym. Faktem pozostaje, że dojrzewanie w beczce win bazowych na przykład na szampana jest niezwykle istotne i stało się cechą rozpoznawczą niektórych producentów, takich jak na przykład Bollinger czy Krug. Drewno dodaje winu waniliowych, dymnych i karmelowych akcentów, a także wzbogaca jego strukturę. Świetnym przykładem wina musującego, w którym dojrzewanie podkreśla złożoność bukietu, jest Pezsgo La Bulle Brut Chateau Pajzos z Węgier. Jego cytrusowe i brzoskwiniowe nuty są harmonijnie przełamane subtelną nutą drożdżową, charakterystyczną dla jakościowych win musujących.

Jak odczytać bukiet wina?

Aby w pełni docenić bukiet wina, warto stosować się do kilku prostych zasad:

• Pierwszy nos – powąchaj wino zaraz po nalaniu do kieliszka, nie mieszając go. To pozwoli wychwycić pierwsze, najbardziej lotne aromaty.
• Drugi nos – delikatnie zamieszaj winem w kieliszku, by napowietrzyć trunek. To uwolni więcej złożonych nut i pozwoli dostrzec całą gamę aromatów.
• Posmak – po degustacji zwróć uwagę na zapach, który pozostaje w kieliszku oraz na ustach. Długie i wyraziste nuty świadczą o wysokiej jakości wina.

Aromaty wina w zależności od szczepu

Każdy szczep winogron charakteryzuje się unikalnym profilem aromatycznym, który nadaje winu jego wyjątkowy charakter. Na bukiet wina wpływają nie tylko same winogrona, ale także warunki klimatyczne, sposób winifikacji oraz dojrzewanie trunku.

Bukiet wina to jeden z najważniejszych elementów oceny trunku. Właściwa analiza aromatów pozwala lepiej zrozumieć wino, odkryć jego historię i wybrać butelkę idealnie dopasowaną do naszych preferencji. Niezależnie od tego, czy wybierasz lekkie wino białe, czy głębokie czerwone, zwrócenie uwagi na bukiet wina może uczynić każdą degustację wyjątkowym doświadczeniem.