Z dalszej części artykułu dowiesz się:
- ile jest regionów winiarskich w Chorwacji,
- które szczepy są najbardziej popularne,
- jakie wina pić w Chorwacji.
Historia chorwackich win sięga 2500 lat, kiedy to tereny te były zamieszkałe przez starożytnych Greków, a odpowiednie do uprawy winorośli warunki klimatyczne pozwalały na zakładanie winnic. Jednak nic nie trwa wiecznie, a chorwackie winnice w trakcie swojego istnienia przeżywały wzloty i upadki. W XX wieku ogromna ilość upraw została zniszczona przez filokserę, a szkodniki doprowadziły do znacznej redukcji rodzimych odmian winorośli. W czasach istnienia Jugosławii wina z tego regionu nie cieszyły się dużą sławą — wręcz przeciwnie, uważano je za kiepskie, a produkowane na masową skalę tanie trunki nie podbijały podniebień smakoszy. Jednak w ciągu ostatnich 30 lat Chorwackie wina znacznie się zmieniły zarówno pod względem jakości jak i metod uprawy. Winiarze doskonale zdają sobie sprawę, że Chorwacja to kraj z ogromnym winiarskim potencjałem i dbają o to, aby ich wina zostały docenione na arenie międzynarodowej. W Chorwacji powstaje coraz więcej winnic ekologicznych. Wzrasta także produkcja win organicznych i biodynamicznych, a producenci coraz częściej stawiają na jakość i ekologię. To z kolei wpływa na popularność win pomarańczowych, których w Chorwacji nie brakuje, a czołowi producenci to Tomac Vinery z Chorwacji Kontynentalnej — Plesivica oraz Roxanich z Istrii.
Regiony winiarskie w Chorwacji
Chorwacja dzieli się na 4 główne regiony winiarskie:
- Chorwacja Kontynentalna,
- Slavonia i Podunavlje,
- Istria,
- Dalmacja.
Spośród nich wyłania się 16 podregionów i 66 apelacji, które różnią się od siebie tradycjami, klimatem, odmianami uprawianych winogron. Wyraźnie różne są cechy geograficzne terenu, mające odwzorowanie na mapie kraju. Chorwackie regiony winiarskie można podzielić na nadmorski i śródlądowy, a granicę między nimi tworzą Góry Dynarskie. Region nadmorski rozciąga się od Istrii, aż do południowej Dalmacji graniczącej z Czarnogórą — obejmuje więc całą długość chorwackiego wybrzeża. Czuć tu silny wpływ klimatu śródziemnomorskiego, a świetne warunki do uprawy winorośli sprawiają, że to właśnie z tego regionu pochodzą najlepsze jakościowo chorwackie wina.
Źródło: winefolly.com
Cztery główne regiony winiarskie Chorwacji:
Slavonia i Podunavlje
— region znajduje się w północno wschodniej części kraju i obejmuje region Kotliny Panońskiej. Otoczony jest przez rzeki Dunaj, Drawę i Sawę. Klimat charakteryzują mroźne zimy i gorące lato, rzeźbę terenu niskie wzgórza i płaskie równiny.
Slavonia i Podunavlje to uprawy głównie szczepów białych, z których największą popularnością cieszy się Grasevina. Ponadto uprawiane są tu Riesling, Chardonnay, Pinot Grigo, a z odmian czerwonych Cabernet Sauvignon, Merlot i Pinot Noir.
Chorwacja kontynentalna / Kontinentalna Hrvatska
— region charakteryzuje wyżynna rzeźba terenu, chłodny klimat z mroźnymi zimami i ciepłym latem. Dzieli się na 5 podregionów.
Przeważa uprawa białych odmian winorośli, a produkowane w Chorwacji kontynentalnej wina słyną z wysokiej kwasowości oraz intensywnych aromatów. Region ten jest znany z produkcji wysokiej jakości win musujących, które przede wszystkim wywodzą się z podregionów Mostawina i Plesevica — polecane są w szczególności te z winnicy Tomac Vinery.
Z kolei Medimurje słynie z win deserowych i późnych zbiorów gron.
Najpopularniejsze białe odmiany to Rhein Riesling, Chardonnay, Kraljevina, Moslavac — odpowiednik słoweńskiego Šipon, Sauvignon Blanc, Skrlet.
Istria i Kvarner
— zlokalizowany w północno zachodniej części kraju region słynie z wytrawnych białych win, o owocowych nutach. Klimat tego regionu to ścierające się ciepło i łagodność znad Morza Adriatyckiego z chłodem i surowością północnych wiatrów znad Alp.
Największą popularnością wśród białych szczepów cieszy się Malvazija Istarska. Wśród czerwonych szczepów dominują Teran, Merlot, Cabernet Sauvignon i Refosk.
Zwiedzając ten region, koniecznie skosztuj trunków z tych szczepów, a jeśli planujesz dłuższy pobyt w tym regionie, to sprawdź, co warto zobaczyć w Puli oraz na które plaże w okolicy Puli warto się wybrać.
Jakich win koniecznie trzeba spróbować, będąc w regionie Istrii?
- Malvazjia Istarska,
- Win pomarańczowych,
- Musujący, tradycyjny Muskat Momjanski w mieście Bakar.
Dalmacja
– to usłany wysepkami region, słynący z przepięknie położonych na południowych stokach winnic. Przeważają tu uprawy odmian czerwonych. Najpopularniejsze z nich to Plavac Mali, którego uprawy koncentrują się głównie na wyspie Hvar i półwyspie Peljesac. Właśnie z tych dwóch miejsc pochodzą najwyższej jakości chorwackie wina.
Inne czerwone szczepy to Babic, Tribidrog (Primitivo/Zinfandel), Plavina. Z odmian białych w Dalmacji najpopularniejsze są: Debiv, Grk (głównie na wyspie Korcula), Vugara.
Gdzie warto zajrzeć, będąc w Dalmacji?
- Dingać i Postup na Peljescu,
- na Korculi trzeba spróbować win ze szczepu Grk od winiarza Bire,
- a świetny Posip skosztujecie u Krajanicica.
Chorwackie wina — Prosek
Na uwagę zasługuje również Prosek — dalmatyńskie wino deserowe o wyraźnych aromatach suszonych moreli, bakalii, karmelu, tofi, orzechów, figi i wysokiej zawartości alkoholu. Trunek ten jest mocno zakorzeniony w chorwackiej tradycji i chociaż jego cena jest znacznie wyższa niż innych win, to nie zraża to miłośników jego smaku. Prosek wytwarzany jest przy pomocy metody passito — zebrane grona są rozkładane na matach i suszone na słońcu +/- miesiąc. W tym czasie koncentruje się w nich znaczna ilość cukru. Jednocześnie owoce zaczynają przypominać rodzynki i zmniejszają swoją objętość, co ma odzwierciedlenie w cenie butelki. Prosek najczęściej produkowany jest z odmiany Plavac Mali i ten właśnie uważany jest za najlepszy. Inne odmiany używane do jego produkcji to Bogdanusa, Vugava i Marastina. W zależności od tego, który szczep dominuje w winie, Prosek może różnie smakować. Np. ten, w którym przeważa Bogdanusa odznacza się rześką kwaskowatością, z kolei przewaga Vugavy sprawia, że smak zbliżony jest do słodkiej sherry.
Jakie szczepy win uprawia się w Chorwacji?
Aktualnie w Chorwacji uprawia się aż 130 odmian szczepów wina. Spośród nich największą popularnością cieszą się Grasevina, Malvazija, Plavac Mali, Grk, Posip i Teran.
Źródło: total-croatia-wine.com
Szczepy białe:
Grasevina
— zdecydowanie najpopularniejszy biały szczep uprawiany w Chorwacji. Dużą sławą cieszy się szczególnie w regionie Chorwacji kontynentalnej. Produkuje się z niego wina wytrawne, lekkie, rześkie z aromatem jabłek, gruszek, cytrusów. Wyczuwalne są także aromaty kwiatowe, ziołowe i herbaciane. Wina z tego szczepu są orzeźwiające i idealne na ciepłe wakacyjne dni i wieczory. Te z regionu Chorwacji kontynentalnej cechuje również wyższa kwasowość.
Malvazija Istarska
— daje aromatyczne wytrawne wina o średnim ciele. Wyczuwalne są w nich aromaty owoców tropikalnych, gruszek, jabłek, brzoskwini i moreli.
Zlahtina
— szczep uprawiany głównie na wyspie Krk. Daje wytrawne, lekkie i orzeźwiające wina z wyraźnym aromatem i nutami cytrusowymi: cytryny, limonka, grejpfrut. Doskonale oddaje terroir — wyczuwalna jest mineralność i lekko słone nuty. Zlahtina używana jest także do produkcji win musujących metodą Charmata, czyli taką samą jak do produkcji Prosecco.
Posip
— daje białe, dobrze zbudowane wina o wysokiej, orzeźwiającej kwasowości i wyraźnych aromatach cytryny, moreli, miodu. Podobnie jak szczep Grk, odmiana ta jest uprawiana przede wszystkim na wyspie Korcula.
Grk
— to chorwacka odmiana uprawiana głównie na wyspie Korcula. Daje owocowe, dobrze zbudowane wina z aromatem cytryny i pomarańczy z nutą naturalnej kwaskowości i goryczki, bo słowo grk po chorwacku oznacza gorzki.
Inne białe odmiany, których warto spróbować to Vugava uprawiana głównie na wyspie Vis, lub pochodząca z wyspy Hvar Bogdanuša.
Szczepy czerwone:
Plavac Mali
— to szczep, który potrzebuje dużo słońca i przede wszystkim uprawiany jest na południowych stokach Półwyspu Peljesac. Odznacza się bogatym i intensywnym smakiem oraz aromatami wiśni, czereśni, śliwki, jeżyn, a także aromatami korzennymi np. cynamon, suszona śliwka oraz dymnymi. Plavac Mali daje dobrze zbudowane wina o wysokiej taniczności. Jeśli wino produkowane jest z dojrzałych gron, to można wyczuć w nim aromaty fig. Genetycznie szczep ten spokrewniony jest z Primitivol. Najsłynniejsze wina z tej odmiany pochodzą apelacji Postup i Dingać. Warto skosztować Plavac Mali z winiarni Viniarija Dingać — szukajcie etykiet z osiołkiem. Kooperatywę winną Dingać pięknie przedstawił w jednym z odcinków dotyczących win z Chorwacji pan Robert Makłowicz — zerknijcie!https://www.youtube.com/embed/MAxZe3QONbM?start=2140
Teran
— szczep uprawiany w zachodniej Istrii, daje wina o średniej budowie z aromatami śliwek i jeżyn.
Wina odznaczają się wysoką kwasowością, bo Teran to jedna z najbardziej kwasowych odmian czerwonych na świecie. Warto wiedzieć, że im Teran jest starszy, tym kwasowość szczepu się zmniejsza i wino staje się bardziej zbalansowane.
Chorwackie wina — ciekawostki:
- Ze 130 odmian, które znane są w Chorwacji, do produkcji win wykorzystywanych jest około 40.
- Większość chorwackich win spożywana jest w obrębie kraju. Na eksport wysyłana jest mała ilość.
- Na wzrost zainteresowania chorwackimi winami i jednocześnie na ich popularność miało odkrycie, że Zinfandel to chorwacki Crljenak Kaštelanski
- Poza rodzimymi odmianami, w Chorwacji popularnością cieszą się uprawy Chardonnay, Sauvignon Blanc, Rieslinga i Pinot Gris.
Wina z Chorwacji — klasy jakości
Chorwackie wina dzielą się na 3 klasy jakości:
- stolno vino — wino stołowe,
- kvalitetno vino — wino jakościowe
- vrhunsko vino — wino najwyższej jakości.
Mamy nadzieję, że powyższy artykuł pozwoli Wam sięgnąć po wyśmienite wina podczas pobytu w Chorwacji. Jeśli planujecie urlop w Chorwacji, to tu dowiecie się, jakie są koszty wyjazdu do Chorwacji w 2022 roku.
Na zdrowie!
